Jednym z ciekawych przykładów działań w przestrzeni miejskiej, są obecnie projekty studenckie realizowane na organizowanych corocznie ogólnopolskich warsztatach architektonicznych. Coraz częściej podczas pracy warsztatowej odchodzi się od utopijnych wizji, czy tematów ściśle projektowych, na rzecz małych interwencji miejskich mających na celu wyjście do codziennego użytkownika i uwidocznienie realnych problemów. Warsztaty architektoniczne stają się przez to swoistym laboratorium architektury, które w wyraźny sposób sygnalizuje obecne trendy w podejściu do zawodu i kierunki nadchodzących zmian.
Tym samym, dużo wyraźniejszy staje się nacisk kładziony na przestrzenie publiczne i szeroko rozumiane prawo do miasta. Studenci skupiają się na realnych problemach i otwarcie pokazują ich użytkownikom możliwości zmian. To swoiste „hakowanie miasta” niejednokrotnie daje lepsze efekty, niż mozolnie opracowywane projekty studyjne. Za przykład wezmę kilka interwencji stworzonych na przestrzeni lat w trakcie warsztatów OSSA.
Osiem metrów sześciennych, OSSA Wrocław 2013
Projekt stworzony przez zespół pod przewodnictwem grupy BASIS, wziął sobie za cel przedstawienie… przestrzeni. Tytułowe 8 m3 zostało wykorzystane jako pretekst do zastanowienia się nad tym, co charakteryzuje przestrzeń wokół nas i na jak różne sposoby może być ona rozumiana. Wszystko to z nieodłącznym sześcianem wędrującym przez miasto i niesamowitymi kadrami Wrocławia w tle. Piękne, mądre, refleksyjne.
https://www.youtube.com/watch?v=Q0xUfPW_BnE
Tu Nic Nie Ma, letnia OSSA Gdańsk 2013
Zespół prowadzony przez pracownię MOOMOO, za główny punkt swojego opracowania przyjął Wyspę Spichrzów w Gdańsku, która od lat pozostaje niezagospodarowanym terenem w samym centrum miasta. Co ciekawe, po tygodniu pracy warsztatowej, rozmów i spacerów po mieście, zespół przedstawił rozwiązanie urzekające swoją prostotą. Na wyspie umieszczone zostały wielkie litery obwieszczające wszystkim przechodniom TU NIC NIE MA. Projekt odbił się szerokim echem w lokalnych mediach i po raz kolejny udowodnił, że mniej znaczy więcej.
https://www.youtube.com/watch?v=gBMQidE9UhQ
Entropometr, letnia OSSA Szczecin 2014
Grupa studentów wraz z tutorami z pracowni 22 ARCHITEKCI postawiła sobie za cel zbadanie zjawiska entropii (która była głównym tematem warsztatów) w bardzo nieoczywisty sposób. Zamiast abstrakcyjnych projektów zespół postanowił wykorzystać miasto i jego mieszkańców. Na placu Grunwaldzkim, w samym centrum Szczecina, rozstawionych zostało 49 wiader z podpisem „przesuń albo zostaw”, a ukryta kamera rejestrowała interakcje przechodniów z instalacją. Projekt w ciekawy sposób pokazał reakcję ludzi na nieoczekiwane zmiany w przestrzeni miejskiej.
Himmelstreppe, OSSA Katowice 2015
Co mają różowe schody do problemu pustostanów nękającego Katowice? Grupa pod przewodnictwem Pawła Jaworskiego postanowiła zwrócić uwagę przejezdnych na nieużywany dworzec oraz naświetlić szerszą problematykę opustoszałych przestrzeni miejskich. Oprócz wyrazistej instalacji powstał również profil w mediach społecznościowych reklamujący całą akcję i wydarzenia towarzyszące. Ciekawy przykład jak wyjść zza biurka i nawiązać realny dialog z miastem.
http://m.edulandia.pl/edulandia/1,132564,16875438,Rozowe_schody_stanely_przed_starym_dworcem.html
Kontra, letnia OSSA Kraków, 2015
Przy okazji tych warsztatów miasto przeżyło prawdziwe oblężenie interwencji w przestrzeni miejskiej, ale jedna z grup zasługiwała na szczególną uwagę. Zespół Ewy Rudnickiej postanowił na jeden wieczór przywrócić do życia mocno już zapomniany stadion Korony położony na południu Krakowa. Za pomocą setek małych lampek rowerowych grupa stworzyła na trybunach iluzję tłumów kibiców, po czym rozegrała tam symboliczny mecz. Po raz kolejny okazało się, że niewielkimi środkami można nadać przestrzeni nową jakość i jednocześnie zwrócić uwagę mieszkańców na ważne dla miasta problemy.
Tekst: Przemysław Chimczak
