MASTERPLAN DLA POLA MOKOTOWSKIEGO

Pole Mokotowskie to miejsce przyciągające swoją oferta tłumy warszawiaków. Na pytanie, jak w przyszłości powinien wyglądać park oraz jak pogodzić różne spojrzenia na jego rozwój, próbowano odpowiedzieć podczas wieloetapowych konsultacji społecznych.

POCZĄTEK DEBATY

Debata na temat przyszłości Pola Mokotowskiego rozpoczęła się w 2014 roku, po przyłączeniu do parku dawnej bazy MPO – terenu wielkości 5 ha położonego w samym centrum założenia, zaraz za Biblioteką Narodową. W tym samym czasie rozgorzała dyskusja na temat projektu psiego parku, który miał zająć 2 ha północnej części Pola. Ilość kontrowersji i niewiadomych co do przyszłego sposobu użytkowania parku skłoniła Ratusz do rozpisania konsultacji społecznych mających dotyczyć sposobu zagospodarowania całego Pola Mokotowskiego. Aby wypracować kompleksową wizję parku i zaprojektować proces konsultacji powołany został specjalny zespół ds. konsultacji Pola Mokotowskiego składający się z przedstawicieli urzędu, mieszkańców, projektantów, aktywistów i ekologów.

ELEMENTY KONSULTACJI SPOŁECZNYCH

Według rekomendacji zespołu, koncepcja zagospodarowania Pala Mokotowskiego miała powstać w trakcie trzyetapowego cyklu konsultacji społecznych:

1. Diagnozy sposobu użytkowania Pola;
2. Badania oczekiwań Warszawiaków wobec funkcji parku;
3. Warsztatów projektowych dla użytkowników, poświęconych wypracowaniu konkretnych rozwiązań.

W wyniku dwóch pierwszych etapów konsultacji przeprowadzonych przez psychologów środowiskowych (Joannę Stefańską i Annę Wieczorek) oraz Pracownię Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”, zespół roboczy wskazał pięć kluczowych tematów, które wymagały rozwinięcia i dopracowania w ramach warsztatów projektowych: Zieleń – w ujęciu przyrodniczym i krajobrazowym; Komunikacja – ścieżki rowerowe, ścieżki piesze, tramwaj, parkingi; Funkcje – jakie aktywności i funkcje powinny być obecne w parku; Pies – kwestie organizacyjne i regulaminowe obecności psów; Imprezy – kwestie organizacyjne i regulaminowe.

WARSZTATY CHARRETTE

Ostatnim etapem konsultacji były warsztaty Charrette – nowy w polskich realiach proces współtworzenia wytycznych wspólnie przez projektantów i mieszkańców. Warsztaty, przygotowane przez warszawską pracownię MAU oraz zespół Mediatorzy.pl, miały na celu zebranie wszystkich zainteresowanych przy stole oraz wspólne wypracowanie jak najlepszych rozwiązań dla Pola Mokotowskiego. Trwający sześć dni proces był doskonała okazja do skonfrontowania wiedzy ekspertów z uwagami codziennych użytkowników parku, którzy często mieli zupełnie inne spojrzenie na zagadnienia dotyczące Pola. Z myślą o nich zaproponowano różnorodne formy konsultacji – spacery badawcze, punkt konsultacyjny z makietą, prezentacje publiczne, prace warsztatowe, spotkania tematyczne, czy kącik dla dzieci – dzięki którym udało się zaangażować użytkowników w różny sposób korzystających z parku i wspólnie  przeprowadzić merytoryczne dyskusje. To co w dodatkowy sposób wyróżniało przyjętą formułę warsztatów był symultaniczny proces weryfikacji pomysłów – w ich trakcie na bieżąco wypracowywano i weryfikowano koncepcje zmian na Polu Mokotowskim, a następnie poddawano je pod publiczne dyskusje w ramach kilku spotkań roboczych.

WNIOSKI

Główne zagadnienia. Na których skupiali się uczestnicy procesu konsultacji podzielono na pięć obszarów tematycznych:

• Funkcje – postuluje się zachowanie obecnej równowagi pomiędzy terenami otwartymi, przeznaczonymi do swobodnego użytkowania, a miejscami zdefiniowanymi pod kątem pełnienia ściśle określonych funkcji. Użytkownicy parku oczekują dostosowania nowych funkcji do aktualnej struktury parku oraz oparcia ich lokalizacji na obecnym sposobie wykorzystania poszczególnych miejsc. Bardzo ważne jest również zachowanie swobody w użytkowaniu parku i mieszaniu się różnego typu aktywności.
• Komunikacja – sposób organizacji ruchu pieszego i rowerowego wewnątrz Pola powinien być ściślej uregulowany, tak aby ułatwić korzystanie z parku wszystkim grupom użytkowników. Proponuje się odseparowanie ruchu rowerowego od pieszego poprzez stworzenie wizualnych lub fizycznych barier, wprowadzenie przejść dla pieszych na poziomie jezdni oraz rezygnację z problematycznych przejść podziemnych i kładek wzdłuż Alei Niepodległości. Ważnym zagadnieniem jest stworzenie czytelnego systemu identyfikacji wizualnej wszystkich wejść do parku.
• Zieleń – Pole mokotowskie to jeden z największych i najczęściej odwiedzanych przez mieszkańców zieleniec Warszawy. Postuluje się zachowanie jego parkowo-rekreacyjnego charakteru przy jednoczesnym uszanowaniu bogatej fauny i flory, która rozwinęła się na tym terenie na przestrzeni lat. Użytkownicy postulowali uporządkowanie wejść i strefy brzegowej Pola, potraktowanie wody jako integralnego elementu parku oraz zwrócenia uwagi na nieliczne ostoje przyrody.
• Pies – jakkolwiek wszyscy uczestnicy warsztatów uznali, że swobodne przenikanie się funkcji jest niekwestionowanym walorem Pola, to aby poprawić komfort użytkowania parku przez wszystkie grupy użytkowników, powinno się wprowadzić pewne ograniczenia dla psów. Zaproponowane zostało wstępne strefowanie parku – na miejsca gdzie psy mogą poruszać się swobodnie oraz takie gdzie powinny być prowadzone wyłącznie na smyczy.
• Imprezy – często powtarzającym się postulatem było wyeliminowanie dużych imprez, które naruszają swobodę korzystania z Pola oraz doprowadzają do niszczenia przyrody parkowej. Ostatecznie ustalono, że kwestie organizacji imprez masowych wymagają wprowadzenia jasnego regulaminu regulującego ich częstotliwość i zakres.

Wiele postulatów dotyczyło ustalenia efektywnej struktury administracyjnej, która mogłaby zarządzać całym obszarem Pola Mokotowskiego oraz być gwarantem wprowadzenia powyższych postulatów w życie. Pojawiły się również bardzo mocne rekomendacje, aby traktować obszar Pola jako całość i nie wyłączać terenu Skry z rozważań nad jego przyszłością. Obecnie jest to teren o niepewny statusie, jednak w przyszłości wszystkie działania powinny prowadzić do tego by stał się sportowym zapleczem parku.

Więcej informacji na temat procesu konsultacji, warsztatów Charrette oraz koncepcji rozwoju parku można uzyskać z publikacji „ Master Plan Pole Mokotowskie – Koncepcja Rozwoju”:

http://konsultacje.um.warszawa.pl/sites/konsultacje.um.warszawa.pl/files/raport_pm_final_lq.pdf

Tekst:

Przemysław Chimczak

Tweet